Kiedy pod koniec lat 70-tych XX w. otwarto Narodowe Centrum Sztuki i Kultury im. Georgesa Pompidou, nowa budowla w centrum Paryża wywołała wśród mieszkańców i koneserów sztuki tyleż zachwytu co głosów krytyki. Jedni uznali nietypową architekturę za zupełne nieporozumienie i obrazę estetyki. Inni zaś – za nowatorskie podejście do sztuki budowlanej oraz śmiały pomysł i nowe spojrzenie na kształtowanie brył architektonicznych.
Do dziś zdania na ten temat są podzielone, nie zmienia to jednak faktu, iż Centrum jest jednym z najbardziej charakterystycznych punktów miasta. Niejednokrotnie jego fasada jest przyrównywana do wielkiej fabryki, a ciągnące się wzdłuż budynku ruchome schody – do węża pnącego się mozolnie pod górę.
Budynek wzniesiono wśród starych, historycznych kamienic, na placu Beaubourg który znajduje się niespełna pół kilometra od słynnej katedry Notre Dame. Plac aż do 1971 r. był niezagospodarowany, stąd władze miasta wydały zgodę na położenie kamienia węgielnego pod budowę Centrum. Inicjatorem całego przedsięwzięcia był ówczesny prezydent Francji, Georges Pompidou który sprawował swój urząd od 1969 r. aż do swojej śmierci 5 lat później. Zamysłem prezydenta było stworzenie w sercu Paryża instytucji kulturalnej, poświęconej sztuce nowoczesnej, ale także biblioteki publicznej, centrum designu, muzyki i kinematografii. Miała to być odpowiedź na stagnację na arenie artystycznej jaka zapanowała w Paryżu. W tym czasie bowiem to Nowy Jork wiódł prym jeśli chodzi o rozwój sztuki nowoczesnej. Budowa Centrum miała zatem zachęcać młodych artystów francuskich do rozwijania swoich inicjatyw i zachęcać ich do rozpowszechniania swoich dzieł na arenie międzynarodowej. Chodziło również o zintegrowanie ze sobą różnych dziedzin sztuk: malarstwa, muzyki, czy literatury, które w przekonaniu prezydenta nie mogły być od siebie odseparowane.
Rozpisano zatem konkurs na projekt budynku. W odpowiedzi napłynęło ponad 600 prac z 49 krajów z całego świata. Została powołana kilkuosobowa komisja w celu wyłonienia najlepszego projektu. W lipcu 1971 r. zwyciężył ostatecznie ten, który został zaprezentowany przez grupę pochodzących z Włoch architektów: Richarda Rogers’a Renzo Piano, Gianfranco Freanchini. Prace nad Centrum przyniosły im międzynarodową sławę. Część prasy okrzyknęła zwycięski projekt mianem „wywrotowego”, a sam budynek jako „symbol architektury XX wieku”.
Bryła budynku zajmuje niemal cały plac, na którym została postawiona. Użyte do budowy materiały to przede wszystkim stal oraz szkło tworzące regularne, przemyślane kształty. Wszystkie przewody i rury instalacyjne zostały wyprowadzone na zewnątrz, tak aby stworzyć maksymalną przestrzeń w jego wnętrzu. Było to również wyrazem industrialnego i inżynieryjnego podejścia do architektów do swojego projektu. Ze względu na koloryt, wspomniane wyżej przewody i rury tworzą ozdobę ścian zewnętrznych. Zielony zarezerwowany jest dla instalacji wodnych, niebieski dla klimatyzacji, żółty wskazuje na linię przebiegu elektryki. Czerwony zaś wyznacza ciągi komunikacyjne, po których poruszają się ludzie. Windy oraz schody pomalowane są zatem na ten właśnie kolor.
Warto wspomnieć, iż nie wszystkie pomysły architektów zawarte pierwotnie w projekcie udało się zrealizować. Przyczyna była bardzo prozaiczna – konieczność ograniczenia kosztów budowy, a także przepisy przeciwpożarowe czy budowlane uniemożliwiły część prac, takich jak np. stworzenie ruchomych platform, po których mogliby się poruszać zwiedzający.
Wnętrze natomiast jest bardzo przestronne. Organizowane są tu różnorodne wystawy, wydarzenia kulturalne, koncerty oraz projekcje filmowe. Biblioteka publiczna posiada potężne zbiory beletrystyki, periodyki, tysiące materiałów dydaktycznych oraz dokumenty, zapisane na różnorodnych nośnikach informacji.
W budynku znajduje się również Muzeum Sztuki Nowoczesnej, które może poszczycić się bogatymi zbiorami takich malarzy jak Picasso, Kandinsky, Chagall czy Matisse.
Zarówno inicjatorzy pomysłu, aby wybudować w sercu Paryża centrum kulturalne, jak i sami autorzy projektu nie przypuszczali zapewne, że ich dzieło spotka się z tam ogromnym zainteresowaniem mediów oraz odwiedzających je turystów. Centrum Pompidou stało się jedną z głównych atrakcji miasta, nie wolno więc jej pominąć podczas spacerów po paryskich ulicach.
